Wat u moet weten over de invloed van tractorbanden op bodemverdichting

De bodemkwaliteit van uw akkers is de sleutel tot meer productie. Het is uw kostbaarste bezit en het zou jammer zijn als dit kapitaal, dat cruciaal is voor het economische evenwicht van uw bedrijf, wordt aangetast doordat er herhaaldelijk landbouwmachines en aanhangwagens overheen rijden.
Wist u dat overmatige bodemverdichting al binnen enkele jaren kan leiden tot een opbrengstverlies van 20 tot 50%?
 

Deze verdichting belemmert de bodemregeneratie en biodiversiteit, werkt spoorvorming in de hand en verhoogt erosie en oppervlakteafstroming. Maar u hoeft zich geen zorgen te maken, want wij hebben de oplossingen tegen bodemverdichting voor u op een rijtje gezet. Volg de gids…

1. De 5 voornaamste gevolgen voor de bodem van het rijden met te zware machines of te hoge bandenspanning

Door de drukke bedrijfsvoering en alle controles van de landbouwmachines verdwijnt bodembescherming vaak een beetje naar de achtergrond. Maar van alle problemen die zich op het land kunnen voordoen, verdient dit aspect bijzondere aandacht, want na verloop van tijd zal het een negatief effect hebben op uw productie, en dus op uw inkomen.

Hoewel bodemverdichting vaak in verband wordt gebracht met de bandenspanning, spelen ook andere factoren een rol, met name de belasting. Deze varieert naar gelang van de uitgevoerde werkzaamheden, waarbij we het volgende onderscheid maken:

• "Lichte" werkzaamheden: tijdens het planten en de grondbehandeling.
• "Zware" werkzaamheden: tijdens de oogst verergert het probleem door oogstmachines en aanhangwagens.
• "Moeilijke" werkzaamheden: ploegen en andere werkzaamheden waarvoor zware werktuigen nodig zijn (beluchtingsmachines, ploegen, gecombineerde werktuigen voor directe bezaaiing).

1. Bodemverdichting belemmert wortelontwikkeling

De bodemstructuur is cruciaal voor een goede plantengroei. De grond moet poreus zijn en goed belucht, zodat de wortels zich gemakkelijk kunnen ontwikkelen. Helaas is dit niet altijd het geval, aangezien het regelmatig passeren van landbouwmachines de verdichting van uw percelen in de hand werkt.

Tenzij u voorzorgsmaatregelen neemt, zoals het aanpassen van de bandenspanning aan de bodemstructuur, kan het productiviteitsverlies als gevolg van verdichting tussen 20 en 50% bedragen, afhankelijk van het geval.

• Links: rechthoekige wortel die tijdens zijn ontwikkeling op een te dicht stuk is gestuit
• Rechts: wortel met een gelijkmatige ontwikkeling

Bij knolgewassen als bieten en wortelen zullen de wortels zich moeilijk ontwikkelen en onregelmatige of misvormde producten opleveren. Dit zal uiteraard gevolgen hebben voor uw omzet, aangezien zulke producten minder waard zijn op de markt.

2. Overmatige verdichting belemmert bodemregeneratie

In streken met een gematigd klimaat is de bodem gevoeliger voor verdichting. Naast een onjuiste bandenspanning hangt dit verschijnsel nauw samen met het gewicht van uw landbouwmachines, dat de structuur van de bodem en zijn biodiversiteit aantast.

Er kunnen zich twee situaties voordoen:

• Oppervlakkige verdichting: dit heeft vooral te maken met de bandenspanning en treft alleen de oppervlaktelaag. De beluchting van de grond volstaat om het probleem te verhelpen.

  ---

• Diepe verdichting: dit is meestal te wijten aan een te zware belasting van de landbouwmachines. In dit geval wordt de biodiversiteit bedreigd omdat het herstel van de bodem daarvan afhankelijk is, met name de invloed van regenwormen.

Daarom is het belangrijk de aard en de structuur van uw bodem te kennen om overmatige verdichting te voorkomen en in de beste omstandigheden te werken.

3. Spoorvorming

Dit is een veel voorkomend probleem bij bepaalde teeltsoorten, waarbij landbouwmachines herhaaldelijk over dezelfde plekken rijden tijdens het oogstseizoen en de grondbehandeling, soms in vochtige omstandigheden.

Op grote akkerbouwbedrijven kan insporing voorkomen, waardoor het water aan de oppervlakte blijft. Spoorvorming wordt vaak in verband gebracht met bodemverdichting, hoewel het om twee aparte verschijnselen gaat.

Insporing ontstaat meestal wanneer de druk die een landbouwmachine of tractor op de bodem uitoefent te groot is in verhouding tot de draagkracht van de bodem. Met andere woorden, het vermogen van de bodem om de lasten te dragen. De wielen zakken in de grond tot de door de banden uitgeoefende druk en de draagkracht van de bodem gelijk zijn.

4. Bodemverdichting bevordert erosie en oppervlakteafstroming

Bodemverdichting heeft niet alleen gevolgen voor de plantenontwikkeling, maar vergroot ook de erosie doordat stilstaand oppervlaktewater wordt gekanaliseerd, wat de opslag van water diep in de grond en de gelijkmatige irrigatie van het perceel beperkt.

5. Overmatige verdichting belemmert de ontwikkeling van gewassen

Overmatige bodemverdichting leidt tot efficiëntieverlies van agrarische inputs. Het water kan zich niet goed door de grond verspreiden, wat leidt tot uitloging van fytosanitaire behandelingen of inputs.

2. Let op de bodemgesteldheid en de weersomstandigheden om bodemverdichting te verminderen

Alvorens met enige activiteit te beginnen, moet u zich ervan verzekeren dat de grond goed droog is. Op die manier kunt u verdichting of afvlakking voorkomen, en zo de aantasting van de structuur en de biodiversiteit van de grond beperken. Om uw bodem te beschermen en in betere omstandigheden te kunnen werken, is het verstandig om de toestand van uw perceel handmatig vast te stellen voordat u aan de slag gaat.

Harde en compacte grond

Als het klimaat te droog is, de grond keihard is en u moeite hebt om de aardeklonten te verbrokkelen, moet u de grond diepgaand beluchten voordat u met uw werk begint.

Dit spaart uw werktuigen en kost minder brandstof, want een te harde bodem vereist meer trekkracht.

Op harde en compacte grond kunt u met elk type landbouwmachine rijden zonder risico op verdichting, omdat de grond al heel hard is.

Diepe verdichting
onder de teelaarde

Zachte en korrelige grond

Wanneer de grond zacht en korrelig is en u de klonten gemakkelijk met uw vingers kunt verbrokkelen, is de bodem ideaal om te bewerken.

Korrelige grond

Het is echter belangrijk om de bandenspanning zorgvuldig te controleren om te voorkomen dat de grond te compact wordt. Gebruik bij voorkeur banden met VF-technologie (ideale druk van 0,8 bar). Met deze lagedrukbanden is het risico op verdichting veel kleiner, omdat de belasting over een groter grondvlak wordt verspreid.

Kleverige en natte grond

Wanneer de grond extreem zacht en kleverig is, moet u wachten tot hij voldoende opgedroogd is om het risico op verdichting bij de geringste druk van de band op de grond te voorkomen.

Ongeacht het type band zal een te natte bodem onvermijdelijk leiden tot doorslippen van de wielen, waardoor de bodemschade en het brandstofverbruik aanzienlijk toenemen. Daarom is het beter te wachten tot het terrein goed begaanbaar is.

3. Maak gebruik van nieuwe technieken om bodemverdichting tegen te gaan

De nieuwe technieken die aanbevelen de grond minder te bewerken om hem in betere conditie te houden, brengen met zich mee dat de bodemstructuur langzamer herstelt. Bij deze manier van werken moet u dus extra bedacht zijn op de risico's van verdichting, die een grotere impact zullen hebben.

Naast incidentele beluchting kunt u nieuwe technieken toepassen, zoals:

• Controlled Traffic Farming: deze techniek bestaat uit een beperking van het aantal keren dat de landbouwmachine over de grond rijdt, door meerdere bewerkingen per beurt uit te voeren. Dit vermindert de bodemverdichting als gevolg van het herhaaldelijk heen en weer rijden over de percelen of het gebruik van steeds zwaardere landbouwmachines.

  ---

• Strip-till: deze techniek is vooral bedoeld voor gewassen met veel afstand tussen de rijen (bieten, koolzaad, zonnebloemen, maïs, enz.), waarbij de akkers alleen op de zaailijn worden voorbereid om de bodem te sparen. Strip-till maakt deel uit van de vereenvoudigde teelttechnieken (TCS) en kan worden gekoppeld aan een RTK-geleidingssysteem, waarmee de doorgang van de machines zeer nauwkeurig kan worden gemonitord.

4. Kies voor IF/VF-lagedrukbanden om de bodem te beschermen

BREDE VOETAFDRUK =
respect voor de bodem, minder verdichting en een betere opbrengst

Er bestaan verschillende oplossingen tegen bodemverdichting, maar het gebruik van geschikte banden is een van de belangrijkste. Daarvoor moet u eerst de staat van de bodemstructuur onderzoeken. Er zijn twee mogelijke situaties:

• Oppervlakkige verdichting:dit komt vooral door een onjuiste afstelling van de bandenspanning. U kunt de bodemverdichting nog verder beperken door VF-lagedrukbanden te gebruiken, idealiter met een druk van 0,8 bar.

  ---

• Diepere verdichting: dit is vooral te wijten aan een te hoge asbelasting. In dat geval is het beter te kiezen voor de breedste VF-banden met voldoende draagvlak om de druk te verdelen en de verdichting te beperken.

5. Voorkom bodemverdichting door dubbele tractorwielen

Hoewel er een aantal oplossingen en technieken zijn die u kunnen helpen de bodemverdichting te beperken (zie hierboven), zijn deze niet voor elke situatie geschikt.

Dit geldt vooral wanneer u wilt werken met een zeer krachtige tractor met brede werktuigen, en dus heel zwaar materieel. In dat geval is de meest doeltreffende oplossing de belasting op de grond te verminderen door hem over dubbele wielen te verdelen.

Dubbele banden hebben twee grote voordelen:

• Een betere verdeling van de belasting op de grond met een lagere druk.
• Een hogere trekkracht met een lager slippercentage.

De blog over Bridgestone-landbouwbanden wordt geschreven door bandenexperts die u graag advies geven over uw landbouwbanden. Zo kunt u uw productiviteit maximaliseren dankzij alle nuttige informatie over onderwerpen die met banden te maken hebben: Technische gegevens van landbouwbanden - Prestaties van landbouwbanden - Adviezen over bandenspanning - Oplossing tegen bodemverdichting - Druk van banden voor sproeiers - Waarom en hoe moet u uw tractorbanden ballasten? - enz.

Om nog een stap verder te gaan en de winstgevendheid van uw bedrijf te verhogen, bieden de tractorbandenexperts u een gratis en zeer gedetailleerde gids aan waarin de essentiële rol van landbouwbanden voor de productiviteit wordt uitgelegd.

De meeste mensen die dit artikel hebben gelezen, waren ook geïnteresseerd in de volgende artikelen:

• Koopwijzer: 10 tips voor het kiezen van uw landbouwbanden
• 10 belangrijke punten om abnormale slijtage van landbouwbanden te voorkomen
• 12 eenvoudige tips om de bandenspanning van landbouwmachines te optimaliseren
• Meer inzicht in uw landbouwbanden om kosten te besparen
• 5 essentiële technieken om uw landbouwbanden te optimaliseren
• Waarom moet u uw tractor- of landbouwbanden ballasten en hoe doet u dat?
• Wat is het verband tussen landbouwbanden en de gezondheid van boeren?